Cu gáy Việt Nam

Câu chuyện gác cu tưởng như nói đùa nhưng lại có thật! khoảng năm 1945, ông ngoại tôi cư ngụ tại huyện Chợ Mới tỉnh An Giang. Ông rất mê gác cu, thời đó chưa có xuồng máy nên đi lại bằng xuồng chèo, từ nhà xuống tới vàm Chắc Băng, Cạnh Đền thuộc tỉnh Kiên Giang khoảng 150km. Ông tôi nghe dưới đó có một con cu rất hay nhiều người gác không được, nghe vậy ông mướn thêm một người chèo xuồng xuống vàm Chắc Băng để gác con cu ấy, hai ông chèo xuồng 3 ngày 3 đêm mới tới. Ông gác hai ngày mới bắt được con cu bỗi đó, khi bắt được thì thấy cườm của nó giáp vòng cổ còn gọi là cườm liên hoàn. Dân địa phương còn gọi con đó là khăn rằng quấn cổ. Con cu từ đầu đến chân và tiếng gáy không chê chỗ nào được, ông tôi quá mừng đem về nuôi, con cu có cườm liên hoàn này rất hay và gan dạ, nuôi không bao lâu thì nổi mồi, ông tập vợt rồi đem đi gác.

   Ông thường bơi xuồng đi làm ruộng qua sông Hậu khoảng 8km, xuống Bò Ót thuộc huyện Thốt Nốt tỉnh Hậu Giang. Khi đi ông thường đem theo con mồi cườm liên hoàn xuống đó gác, ông cũng gác nhiều năm nhưng nó chưa biết sợ con bỗi nào, và nó có tài dụ bỗi rất hay, bản tánh rất gan dạ, kèm dập mắt me, tiếng sấm đồng.

   Một hôm ông tôi cũng bơi xuồng đi gác về khoảng 6 giờ chiều, bơi ngang qua sông Hậu dưới cầu bắc Vàm Cống hiện nay khoảng vài trăm mét, ông bơi xuồng có gắng bánh lái đằng sau, ông ngồi trước, để cu mồi và cái lục ở kế sau lưng, ông bơi gần đến bờ còn khoảng 100m, bỗng dưng ở phía sau xuồng có lượn sóng to lùa xuồng đi tới, ông quai lại nhìn thấy một con cá Hồng Dện rượt theo há miệng bằng cái nhà, ông hoảng hồn bơi xiết vào bờ thì lượn sóng con cá Hồng Dện càng gần, càng mạnh thêm, làm cho chiếc xuồng đi nhanh hơn, còn khoảng 50m nữa là tới bờ, con cá há miệng táp chiếc xuồng cái ầm như sét đánh, đứt mất hết nữa chiếc xuồng phía sau, còn lại nữa chiếc đâm thẳng vào bờ, ông leo lên bờ xách con mồi và cái lục, còn cây sào gác với nữa chiếc xuồng thì vào bụng con cá mất tiêu. Ông tôi một phen đã mất hồn, ông đi bộ về nhà treo con mồi lên, rồi từ đó ông trông con mồi gáy lại từng ngày từng giờ, chờ mãi đến 4 năm nhưng một tiếng nó cũng không gáy, ăn no lại nằm rút cổ. Lúc đó ông tôi ngã bệnh qua đời, rồi gia đình đem con mồi đó thả ra rừng.

Thổ1

   Đến đây cho tôi được nói vài lời về tôi, tôi cũng đam mê gác cu! Hơn 20 năm nay trong nhà tôi lúc nào cũng có nuôi vài con cu mồi, ngày nào tôi không nghe tiếng cu gáy là ngày đó tôi ăn cơm không ngon, tôi thưởng thức tiếng từng con mồi, mỗi con có cái hay khác nhau không con nào giống con nào, tiếng cu gáy làm tôi quên hết nhọc nhằn, buồn phiền.
   Tôi cũng có đi xuống vàm Chắc Băng nhiều lần để gác, kiếm cháu chắc của con cườm liên hoàn, nhưng cho đến nay cũng không kiến được con nào có cườm như vậy, tôi nghĩ cả đời người đi gác cu cũng không kiếm được con nào có cườm liên hoàn, thật là rất hiếm.
   Tôi rất thích gác lục, mồi mình đụng với bỗi thì lúc đó tài năng của mỗi con mới trổ ra hết bài bản, thật là hấp dẫn không có gì bằng.

Thổ 2

   Nhờ các bạn bói dùm nha!