Gác cu rừng - thú đam mê

[Cugaybinhduong]

Ở miền Tây, cu rừng là một trong vài loại chim thường   được nuôi làm cảnh. Để có được chú cu rừng gáy hay, dáng đẹp, người ta   phải đi gác (bẫy) rất công phu


Ông Tám Chinh ở xã Thới Sơn, huyện Tịnh Biên   – An Giang là một trong những người chơi chim cảnh nghệ thuật có tiếng ở   An Giang và cả ĐBSCL. Trong các loài chim cảnh, hiểu biết sở trường và   là niềm đam mê lớn nhất của ông chính là cu rừng. "Để gác cu rừng, việc   đầu tiên là phải huấn luyện cu mồi" - ông Tám Chinh cho biết.

[img]http://nld.vcmedia.vn/Images/Uploaded/Share/2011/01/22/3438889848-9tam-1.jpg[/img]
Ông Tám Chinh và con cu mồi chiến của mình

Khổ luyện chim mồi    Theo   ông Tám Chinh, cu mồi không thể nuôi từ con non mà phải là con bỗi rừng   đã biết gáy thuần thục. "Nuôi cu mồi phức tạp hơn những loài khác rất   nhiều. Gác được cu bỗi rừng về nuôi dưỡng phải 6 tháng đến một năm mới   có thể thành con mồi. Trong quá trình đó, phải tập cho cu mồi làm quen   với chủ, làm quen với người lạ và biết gáy đủ các "bài". Điều quan trọng   là phải huấn luyện cho cu mồi không sợ rừng, dù nó đã bị nuôi nhốt   trong nhà cả năm trời" - ông Tám Chinh tiết lộ.     Dù   dày công khổ luyện cả năm trời, thậm chí lâu hơn nhưng khi ra "chiến   trường", cu mồi hay dở mới thật sự lộ diện. Vì thế, cu mồi hay rất hiếm,   phải được sàng lọc trong nhiều lần "ra trận mạc". Những con cu mồi đi   gác không thành công thì được cho là bị "bể". "Cu mồi bị "bể" thường là   do gặp phải diều hâu khi đang xung trận" – ông Tám Chinh khẳng định.      Chỉ   vào chiếc lồng sắt có một chú cu rừng đang cúi gập đầu gáy liên tục,   ông Tám Chinh cho biết đó là con mồi chiến nhất trong số 40 con ông đang   nuôi dưỡng. "Con này đã từng chạm trán với diều hâu, bị thương nặng gần   chết mà vẫn sống sót. Điều đáng nói là sau khi thoát chết, vài tháng   sau, tôi đem ra rừng gác, nó vẫn gáy vang trời. Đó là con mồi duy nhất   không bị "bể" sau lần chết hụt dưới móng vuốt diều hâu" – ông Tám Chinh   quả quyết.     Từ   nhỏ, ông Tám Chinh đã đi theo những người lớn tuổi trong vùng để gác   cu. Đến năm 17 tuổi, ông đã thông thạo hết mọi ngón nghề, nhất là biết   cách đặt lục (bẫy làm bằng sắt) gác cu rừng. Để có thể "hành nghề", ông   phải bán 3 chỉ vàng mua cu mồi và lục.     "Hồi   đó, rừng còn hoang sơ lắm, muốn đi gác cu thì phải thức dậy từ 1 giờ   sáng, đem cà-men cơm theo. Cả nhóm 4-5 người băng rừng, lội núi đến nơi   thì mặt trời đã chói chang rồi. Vậy là lấy cơm ra lót dạ rồi mới tiếp   tục lội vô rừng tìm nơi có cu gáy để gác. Cực lắm nhưng vì đam mê tiếng   cu gáy, chúng tôi không quản gì” - ông Tám Chinh nhớ lại.

[img]http://nld.vcmedia.vn/Images/Uploaded/Share/2011/01/22/8-9tam-2.jpg[/img]

Ông Tám Chinh đặt bẫy lục để gác cu rừng

Kỷ niệm nhớ đời    Cũng   vì ghiền tiếng cu gáy nơi hoang dã mà ông Tám Chinh phải mang một kỷ   niệm buồn thê thiết và đến giờ vẫn còn ân hận. Đó là năm 1979, trong một   lần ông đi gác cu ở rừng xa, cha ở nhà đột ngột lâm bệnh nặng và qua   đời. Tối mịt trở về, không còn được gặp mặt cha lần cuối khiến ông ray   rứt mãi. "Lần đó, tôi giận mình quá, quyết định thả hết mấy chục con cu   mồi mà mình dày công nuôi dưỡng. Tôi gác luôn cả thú đam mê của mình   được vài năm nhưng rồi không chịu nổi, lại đi gác cu rừng" – ông Tám   Chinh tâm sự.     Hàng chục năm gác cu rừng, ông Hai Tấn, 52 tuổi,  bạn   nghề và là hàng xóm của ông Tám Chinh, cũng có đầy ắp kỷ niệm. "Trước   đây, nhà tôi nghèo khó lắm, dù rất mê gác cu nhưng đành chịu vì không đủ   tiền mua nổi con mồi. Sau đó, tôi tích cóp nhiều năm mới cùng ông Việt,   người cùng xã, hùn tiền mua được một con cu mồi. Có chim mồi rồi nhưng   tôi lại bị bệnh đau khớp hành hạ, không đi lại được. Ghiền quá, tôi bèn   bảo ông Việt lấy xe chở vô bìa rừng xem gác cu. Nhưng gác cu thì phải đi   vô tận rừng xa nên tôi không thể đi vào xem được. Tức quá, tôi lần dò   đi theo rồi đi được lúc nào không hay! Từ đó, bệnh khớp của tôi cũng dần   dần thuyên giảm, không còn đau nhức gì nữa" - ông Hai Tấn nhớ lại. Thấy   gác cu "trị” được bệnh của chồng, vợ ông Hai Tấn đã "bật đèn xanh" mua   một con mồi để ông đi gác ở những cánh rừng gần nhà!     Theo   chân ông Tám Chinh đi gác cu vài lần, quả thật tôi cũng bị lôi cuốn bởi   thú chơi dân dã này. Đi sâu vào rừng, chọn chỗ xong, ông Tám Chinh treo   chiếc bẫy lục lên cây. Con mồi bên trong bẫy liên tục gáy vang như   khích bác đối thủ và mời gọi bạn tình. Chẳng mấy chốc, một chú cu rừng   lao tới đáp xuống bẫy gáy trả rồi nhào vô đá con mồi. Chiếc bẫy liền sập   xuống, nhốt cả chú cu rừng vào trong...      Ông   Tám Chinh cho biết gác cu chỉ từ tháng 11 đến tháng 4 âm lịch năm sau.   "Lúc này, cu bắt đầu tách bầy, chia lãnh địa và kết bạn sinh sản. Cu   trống rất hung hăng, hiếu đá. Chỉ cần nghe tiếng một con cu lạ gáy trong   lãnh địa là nó lập tức bay về đánh đuổi để bảo vệ lãnh địa và giành bạn   tình. Từ tháng 5 đến hết tháng 10 âm lịch, chúng nhập đàn đi kiếm ăn   chung và thay lông, không còn cảnh "nội chiến" nữa" - ông Tám Chinh   giảng giải.

Chẳng mất lòng ai

Ông   Tám Chinh cho biết ông đam mê đờn ca tài tử, chơi gà chọi... nhưng   không có gì qua được thú gác cu rừng. "Chơi gà chọi thì bị vợ con phản   đối dữ quá vì tối ngày cứ ôm gà đi kiếm chỗ đá; còn đờn ca tài tử thì   mỗi lần muốn chơi phải nhậu lai rai... Vậy là, tôi chọn thú gác cu rừng.   Lúc nào rảnh rỗi thì ngồi nghe cu gáy, khi ghiền xem chúng trổ tài thì   xách đồ nghề ra rừng gác. Đây là một thú chơi chẳng mích lòng ai" - ông   Tám Chinh giải thích.     Còn   ông Hai Tấn thì khẳng định vì đam mê tiếng gáy của cu rừng nên nhiều   người như ông đã bỏ thời gian nghiên cứu về tập quán sinh sống của   chúng.

(Nguon: Bao Nguoi Lao Động:http://nld.com.vn/20110122121256689P0C1002/gac-cu-rung-thu-dam-me.htm)